Bieszczady

Zwierzęta Bieszczadów

Bieszczady to już jeden z nielicznych zakątków Polski w których nadal żyją dzikie zwierzęta w swoim naturalnym środowisku. Dogodne warunki do życia zapewniają im liczne rezerwaty i Park Narodowy. Dzięki ochronie przyrody w tym regionie zachowały się gatunki, które rzadko występują w innych regionach świata.
Wędrując po szlakach, nie często spotyka się niedźwiedzia lub jelenia, choć one tam na prawdę są. Ich ostoja są rezerwaty i parki, gdzie żyje najwięcej dzikich zwierząt. Parki w znacznej mierze to lasy, a więc miejsce dobre dla żubrów, rysi, żbików, saren i oczywiście niedźwiedzi oraz jeleni. Występuje tutaj liczne gatunki ptaków, a część z nich jest pod ochroną. Są tu między innymi puchacz, największy przedstawiciel sów, orlik krzykliwy , orzeł przedni, czy orlik grubodzioby. W Bieszczadach występują borsuki, dziki, lisy oraz wydry. Podczas wycieczek nie należy zakłócać więc ciszy w lasach, by nie spłoszyć zwierzyny.

Niedźwiedź brunatny

W Bieszczadach występuje największa w kraju populacja niedźwiedzia brunatnego. Swobodnie przemieszczają się tu po granicy Polski, Słowacji i Ukrainy. Dorosły niedźwiedź osiąga wymiary długości ciała 120-250 cm i 125 cm wysokości. Waży 400 kg. Osobnik ten dobrze pływa i nieźle wspina się po drzewach. Ma świetny węch i słuch i słabszy wzrok. Jest zaliczany jest do drapieżnych, choć jest wszystkożerny. Jada jagody, miód, grzyby, żołędzie, owady, ryby, żaby, jaja ptasie i drobne ssaki. Oprócz okresu godowego niedźwiedzie prowadzą samotniczy tryb życia. Co roku zapadają w sen zimowy, z którego niekiedy mogą się budzić podczas zimy.

Wilk

Największy dziko żyjący reprezentant rodziny psowatych. Długość ciała z głową dochodzi do 160 cm. Potrzebuje dużych przestrzeni i jest gatunkiem terytorialnym . Potrafi pokonywać duże dystanse dziennie, do kilkudziesięciu kilometrów.

Wilki żyją w stadach po około 20 osobników, mają określoną hierarchię, oraz system komunikowania się przy pomocy odgłosów i mowy ciała. Wspólnie polują na większe ssaki. Dawniej były bardzo powszechnym gatunkiem, niestety ekspansja człowieka wpłynęła na ograniczenie populacji wilka. Na przestrzeni dziejów, wilk był zwierzęciem bezwzględnie tępionym. Dziś w większości państw gatunek objęty jest ochroną. W Bieszczadach zistnieje największy w Europie rezerwat wilków.

Ryś

To symbol Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Niegdyś występował w całej Europy aż do Syberii. Jego tereny występowania ograniczył wyrąb terenów leśnych. W Polsce populację rysia ocenia się na około 100 do 200 sztuk. Ryś jest kot drapieżny, prowadzi samotniczy tryb życia. Poluje w dzień i o zmroku na króliki, lisy, sarny, zające, młode łosie i ptactwo.

Ma znakomity węch, dobrze pływa i wspina się po drzewach. Potrafi podskoczyć z miejsca do wysokość 2 metrów. Ma świetny wzrok. Jest zwierzęciem bardzo skrytym i rzadko opuszcza las, w którym poluje. Terytorium zależy od liczby potencjalnych zdobyczy. Zwykle od 50 do 100 km.

Żbik

Niewielki ma około 46 - 90 cm długości ciała i waży od 3,5 do 18 kg. Samice są lżejsze od samce. Prowadzi bardziej skryty tryb życia niż ryś. Występuje rzadko, był przez wieki tepiony, a pozostałe osobniki często krzyżują się z innymi gatunkami i kotami domowymi. Żbiki są aktywne w nocy, prowadzą samotniczy tryb życia i zaciekle bronią swojego rewiru. W okresie, gdy nie brak pożywienia łączą się w stada. Głównym ich menu są norniki i inne drobne gryzonie. Jednym z nielicznych naturalnych wrogów żbika są rysie.

Żubr

Żubr to największy dziki ssak w Europie. Waży do 900 kg i ma ługość ciała 240 do 350 cm. Żywi się roślinami zielnymi oraz gałązkami i korą drzew i krzewów. Samice łączą się w stada po 20 osobników, za samce żyją samotnie. Żubry chętnie ocierają się o pnie drzew. W latach 1963-66 populacja żubra na teren Bieszczad liczy około 40 sztuk i wywodzi się od żubrów zamieszkujących puszczę białowieską.

Jeleń szlachetny

Jeleń karpacki to odmiana jelenia szlachetnego. Samiec-byk może ważyć znacznie ponad 200 kg. Łanie są mniejsze. Samce mają poroże zwane wieńcem, które zrzucają pod koniec każdej zimy. Ma silniejsza budowa, nieco dłuższą głowę i garbatą część nosową. Barwa jelenia karpackiego w lecie jest popielato-ceglasta, w zimie popielato-czarna. Ma znacznie mocniejsze poroże od nizinnego. Jelenie żerują rankiem i o zmierzchu. Jedzą trawę, korę i młode liście oraz gałązki drzew, grzyby, żołędzie i buczynę. Samce żyją w oddzielnych grupach i tylko w czasie rui łączą się z samicami. Jelenie gody odbywa się na początku jesieni później samce odłączają się od grupy.

Padalec zwyczajny

Gad ten reprezentuje rodzinę padalcowatych. To stara, reliktowa forma znana z trzeciorzędu. Jest beznogą jaszczurką choć często jest mylony z wężem i bezmyślnie tępiony.

Salamandra plamista

To symbol karpackiej przyrody, zdobi ona m.in. logo Gorczańskiego Parku Narodowego, Kolbuszowskiego Klubu Turystycznego i Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody SALAMANDRA. W Bieszczadach jest symbolem jednej ze ścieżek przyrodniczych.

Zwinka

W Bieszczadach spotykana do wysokości 1200 m n.p.m. Zwinka jest najpospolitszym przedstawicielem naszych krajowych gadów. Cechuje się widocznym dymorfizmem płciowym. Samce w okresie godowym maja zielonkawą barwną szatą. Spotykana jest na brzegach lasów i pól. Lubi nasłonecznione miejsca.

Wąż Eskulapa

To największy i najrzadszym z węży występujących w naszym kraju, jego siedliska znajdują się obecnie prawdopodobnie tylko w Bieszczadach i Górach Sanocko-Turczańskich. Zazwyczaj spotykamy go w dolinie Sanu pod Otrytem.

Żmija zygzakowata

To najbardziej popularny z czterech węży w Bieszczadach. Reprezentuje rodzinę jadowitych węży solenoglypha o bardzo rozwiniętych aparatach jadowych. Ma szczęki, w których znajdują się tylko zęby z gruczołami jadowymi. Podczas ataku, gdy żmija otwiera pysk dogodnej pozycji do zadania ciosu bo ustawiają się one prostopadle do szczęki.

Bocian biały

Występuje powszechnie w bieszczadzkich miejscowościach. Na trasie dużej i małej obwodnicy bieszczadzkiej jest kilkadziesiąt starych bocianich gniazd. Zakładane są: na słupach , budynkach oraz drzewach z wyłamanymi wierzchołkami. Najniżej położone gniaza znajdują się w dolinie Sanu: w Zagórzu, Sanoku i Lesku.

Kormoran czarny

Kormoran czarny jest dużym ptakiem wodnym z rodziny kormoranowatych. Od kilku lat dolinę Sanu i wody Zalewu Myczkowieckiego i Solińskiego. Ważą od 1,6 do 3,6 kg. Długość ciała dojrzałych kormoranów wynosi 90-92 cm, rozpiętość skrzydeł to około 140 cm.

Krzyżówka

Krzyżówka to przodek kaczki domowej. Spotyka się ją najczęściej na powierzchni zbiorników i cieków wodnych. Regularnie zimuje w zbiornikach wody stojącej i na terenie Zalewu Solińskiego.

Orlik krzykliwy

Orlik krzykliwy stanowi niewątpliwą ozdobę Bieszczadzkiego Parku Narodowego i jego otuliny, jego liczebność w Bieszczadach przekracza 60 par. Sylwetki ptaków drapieżnych, widoczne na tle nieba należą do niezaprzeczalnych symboli dzikości Polski południowo-wschodniej. W Bieszczadach są najwyższe w Polsce stanowisko jego gniazdowania.

Orzeł przedni

Osiąga wymiary 75-88cm i 190-230 cm rozpiętości skrzydeł przy wadze wahającej się od 3 - 6 kg. Ten ogromny ptak może latać z prędkością 150 km na godzinę. Żyje samotnie, lub w parach, buduje gniazdo na półce skalnej lub dużym drzewie. Wybudowane gniazdo jest poprawiane każdego roku i może osiągać znaczne rozmiary. Na danym terenie para orłów może posiadać kilka gniazd i korzystać co roku z innego. Orzeł przedni żywi się głównie małymi ssakami. Nie gardzi też padliną większych ssaków. Do innych zdobyczy należą małe lisy, węże , norki, gronostaje, małe ptaki i jaszczurki.

Puchacz

Największy wśród sów. Zalicza się do rodziny puszczykowatych. Rozpiętość skrzydeł puchacza może sięgać 170 cm. Długość ciała to około 65-75 cm. Samica jest znacznie większa od samca. Puchacze są samotnikami i zaciekle bronią swojego rewiru do 80km, przed innymi drapieżnikami, takimi jak myszołowy czy pustułki. Puchacz jest ptakiem nocnym. Dzień przesypia w ukryciu, w koronach drzew, gęstych krzewach, lub na ukrytej półce skalnej. Puchacz wyrusza na łowy tuż po zachodzie słońca. Ma bardzo bogaty jadłospis (prawdopodobnie najbogatszy wśród wszystkich ptaków drapieżnych). Jeśli istnieje możliwość wykorzystania nowego źródła pokarmu, potrafi zmienić sposób polowania. Ze względu na duże rozmiary ciała, a także umiejętności przystosowania się do różnych warunków środowiska. Jego łupem padają duże ptaki: bażanty, pustułki, wrony, rzadziej je żaby, węże, ryby, skorupiaki. . Ma znakomity wzrok i słuch, a dość wąskie pole widzenia rekompensuje sobie umiejętnością obrócenia głowy o pawie 360 stopni. Puchacz poluje na równie duże osobniki jako on sam. W jego gnieździe znajdywano zwierzęta ważące nawet do 3kg. Puchacz jest gatunkiem chronionym.

Puszczyk uralski

Inny przedstawiciel rodziny sów. Mniejszy, długość ok. 50-60 cm, rozpiętość skrzydeł do 135 cm. Podobnie jak puchacz jest zwierzęciem osiadłym i tworzy związki monogamiczne. Puszczyk jest aktywny zarówno w dzień jak i w nocy.

Poluje z zasadzki, niekiedy w locie: uderzeniami skrzydeł wypłaszał z krzewu inne ptaki, a następnie chwytał swoje ofiary. Pożywieniem puszczyków są leśne gryzonie, norniki, karczowniki i ryjówki, drobne oraz średnie ptaki. Niekiedy poluje na inne, mniejsze sowy: puszczyki i uszatki. W latach, kiedy liczebność gryzoni jest mniejsza, łowi płazy i większe chrząszcze.

Zięba - słomiany wdowiec

Zięba należy do najpospolitszych ptaków występujących na terenie całych Bieszczadów. Jest przedstawicielem rodziny łuszczaków i jak inni członkowie tej grupy posiada mocny dziób służący do miażdżenia ziaren i chitynowych pancerzyków owadów.